Każdy rodzic bacznie obserwuje zachowania swojego dziecka i niepokoi się, gdy nie radzi sobie ono z zadaniami rozwojowymi. Gdy przedszkolak nie potrafi wykonać ćwiczeń dopasowanych do jego wieku, nie umie się skoncentrować, wykazuje dezorientację lub znudzenie, buntuje się i często zwraca na siebie uwagę złym zachowaniem, staramy się mu pomóc i rozwiązać problem. Jednak nie zawsze nasza pomoc okazuje się skuteczna. Kiedy wszystkie nasze starania kończą się fiaskiem, warto poprosić o poradę specjalistę.
Pomoc psychologa może się okazać równie skuteczna nie tylko wtedy, gdy sami zauważamy problemy, ale także wtedy, gdy inni informują nas o swoim zaniepokojeniu. Warto również zasięgnąć konsultacji w sytuacji nie tylko problemowej, ale również w przypadku zauważenia wyjątkowych zdolności, umiejętności lub przedwczesnej dojrzałości dziecka. Psycholog, a w szczególności psychopedagog kreatywności pracujący z dziećmi uzdolnionymi podpowie nam, w jaki sposób rozwijać talenty drzemiące w dziecku oraz jakie metody wychowawcze stosować, aby uniknąć izolacji dziecka w środowisku rówieśniczym.
Przed spotkaniem
Umawiając się na konsultację trzeba się do niej przygotować. Niezbędne będzie uporządkowanie wiedzy i informacji na temat problemu. Warto zastanowić się głębiej nad problemem, wypisać jego oznaki oraz hipotezy odnośnie przyczyn kłopotów malca. Istotne w tej perspektywie będzie sporządzenie listy wydarzeń krytycznych takich jak przebyte ciężkie choroby, utrata kogoś bliskiego, pobyty w szpitalu, poważne kłótnie rodzinne, śluby czy rozwody. Zastanówmy się, jaki wpływ na zachowanie dziecka miały te wydarzenia oraz kiedy wystąpiły pierwsze oznaki problemu. Podczas spotkania przyda się również książeczka zdrowia dziecka zawierająca istotne informacje na jego temat.
Na spotkaniu
W zależności od decyzji psychologa pierwsza wizyta może się odbywać w obecności lub poza obecnością dziecka. Jeśli psycholog zdecyduje, że chciałby również porozmawiać z dzieckiem, pamiętajmy, aby nie opowiadać przy nim o jego złym zachowaniu i nie krytykować go. Przedszkolak może poczuć się wtedy zagrożony, może odczuwać wstyd i zapamiętać na długo szczątkowe informacje wypowiadane pod wpływem impulsu lub negatywnych emocji.
Zazwyczaj rozmowa odbywa się w trzech etapach:
- Najpierw razem z dzieckiem wchodzimy do gabinetu. Psycholog pyta nas o szczegóły problemu. Opisujemy problemową sytuację. Nawet jeśli nie podoba nam się zachowanie dziecka, postarajmy się opisać fakty bez odwoływania się do uczuć i etykietowania malca. Na podzielenie się swoimi negatywnymi emocjami przyjdzie pora w innej części spotkania.
- Psycholog prosi następnie dziecko o rozmowę z cztery oczy. Dzięki temu dziecko może się otworzyć i powiedzieć o problemach i uczuciach, które skrywa i których się wstydzi przed rodzicami. Kiedy problem dotyczy zachowania rodziców, dziadków lub innej osoby dorosłej (np. wychowawcy z przedszkolu) dziecko może nie chcieć rozmawiać o tym z nikim z osób bliskich. Zdarza się, że dziecko boi się lub nie chce zostać samo z psychologiem, wtedy taką rozmowę można przełożyć na później, kiedy dziecko oswoi się i pozna bliżej psychologa.
- Ostatnim etapem spotkania jest nasza rozmowa z psychologiem. Dziecko zostaje poproszone o pozostanie poza gabinetem, pod opieką innej osoby. Możemy wtedy podzielić się naszymi emocjami i odczuciami. Psycholog określa, czy zachowanie dziecka odbiega od normy. Jeśli tak jest, psycholog ustala sposób i planowany przebieg dalszego działania. Może się ono ograniczyć do kilku spotkań i przekazania wskazówek i zadań domowych. Psycholog może także zalecić dłuższą terapię indywidualną lub grupową.
Diagnoza psychologiczna jest pierwszym krokiem do rozwiązania problemu. Reszta należy do nas – konsekwentna realizacja wskazówek i zadań, praca nad relacją z dzieckiem oraz przestrzeganie planowanych wizyt u psychologa( jeżeli sytuacja tego wymaga). Plusem tego jest świadomość, że nie oddajemy naszego dziecka w obce ręce i że to my nadal kierujemy rozwojem malca.
